Od maja 2018 roku wykopaliska na historycznym dworcu kolejowym Haydarpaşa w Stambule przyniosły szereg przełomowych znalezisk, w tym ruiny z okresu osmańskiego, rzymskiego i bizantyjskiego. Jak donosi Hurriyet Daily News, tureccy archeolodzy odnaleźli pozostałości apsydy z III lub IV wieku p.n.e., czyli półokrągłej wnęki powszechnie występującej w starożytnych kościołach. Cecha architektoniczna – uważana za część pomnika lub mauzoleum – jest najstarszą strukturą odkrytą na miejscu do tej pory.
„Jest tu gęstość architektoniczna” – powiedział agencji Demirören News Agency (DHA) prowadzący wykopaliska Mehmet Ali Polat. „Większość z nich to struktury zbudowane w trzecim i czwartym wieku naszej ery. Dodatki zostały wykonane do tych struktur w piątym i szóstym wieku”.
Jak informuje Hurriyet, Polat i jego zespół odsłonili apsydę w pobliżu platform oczekiwania na stacji. Tureckie Ministerstwo Transportu i Infrastruktury oraz Ministerstwo Kultury i Turystyki rozpoczęły wykopaliska w tym miejscu trzy lata temu, gdy pracownicy odnawiający węzeł komunikacyjny odkopali starożytne artefakty. Od tego czasu, jak zauważa DHA, eksperci odkryli ponad 35 000 obiektów, dużych artefaktów i kolumn w obszarze wykopalisk o powierzchni około 3,7 mln stóp kwadratowych.
Chociaż badacze nie wiedzą dokładnie, dlaczego starożytni mieszkańcy Stambułu zbudowali apsydę, podejrzewają, że należała ona do świętego miejsca. Według Encyklopedii Britannica, absydy w przedchrześcijańskich świątyniach często pełniły rolę „powiększonych nisz”, w których umieszczano rzeźbione podobizny bóstw.
Inne atrakcje odkrycia to ceramika i monety z okresu tysiącleci, od VII wieku p.n.e. do czasów współczesnych, jak podaje DHA.
„Ten [obszar] to północno-zachodni port starożytnego miasta Khalkedon, duża struktura, która może być magazynem”, Polat mówi Hurriyet. „Po drugiej stronie drogi widzimy grupę budynków, które mogą być małym letnim pałacem”.
Jak podała Agencja Anadolu w marcu ubiegłego roku, niezwykła nazwa miejsca datuje się na około 667 rok p.n.e., kiedy to Bizas z Megary założył miasto Bizancjum na europejskim półwyspie Złoty Róg, naprzeciwko Chalkedonu po stronie azjatyckiej. (Ponieważ mieszkańcy Chalkedonu nie zdołali osiedlić się na „doskonałym” półwyspie zajmowanym obecnie przez jego lud, musieli być ślepi, twierdził Bizas.
Według Donalda L. Wassona z World History Encyclopedia, rzymski historyk Tacyt napisał później, że Byzas i jego zwolennicy wybrali to miejsce na polecenie „boga z Delf”, który poradził im, by osiedlili się „naprzeciwko ziemi ślepców”.
Starożytni intensywnie korzystali z tego terenu między IV a VII wiekiem n.e. Po tym momencie jednak większość budynków popadła w ruinę.
„Potem stopniowo staje się ponownie aktywny w średnim okresie bizantyjskim”, Polat mówi DHA. „Wiemy z pozostałości, które wykopaliśmy, że w późnym okresie bizantyjskim były tu tylko małe warsztaty”.
